امضای توافقنامه تجاری ایران و اوراسیا؛ فرصت طلایی برای توسعه صادرات تجهیزات و خدمات انرژی
اجرای موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، زمینهساز رشد قابل توجه صادرات کالاهای غیرنفتی ایران به کشورهای عضو این اتحادیه شده است. به گفته کارشناسان، پس از اجرایی شدن این موافقتنامه، تبادل کالا میان طرفین افزایش چشمگیری داشته و صادرات ایران به اوراسیا در ششماهه نخست سال جاری، ۱۶ درصد رشد را تجربه کرده است.
به گزارش روابط عمومی سازمان توسعه تجارت ایران، موافقتنامه تجارت آزاد ایران و اوراسیا که از ۲۵ اردیبهشتماه سال جاری جایگزین موافقتنامه تجارت ترجیحی پیشین شده، نقش مؤثری در تقویت تجارت خارجی کشور ایفا کرده و روند رو به رشد صادرات به این اتحادیه را تداوم بخشیده است.
این توافقنامه علاوه بر نقشآفرینی بهعنوان موتور محرک رشد تجاری، در شرایط بحرانهای ژئوپلیتیکی و جنگ اقتصادی، بهعنوان سپر دفاعی اقتصادی نیز عمل کرده و با ایجاد کریدورهای تجاری مطمئن، آسیبپذیری زنجیره تأمین ایران را کاهش داده است. در این میان، بخش انرژی بهعنوان یکی از پیشرانهای اصلی صادرات غیرنفتی، ظرفیت بالایی برای بهرهبرداری از مزایای این توافقنامه دارد.
حوزه انرژی شامل صنایع نفت، گاز، برق، تجهیزات انرژیهای تجدیدپذیر، مخابرات و آب است که قابلیت بالایی برای صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی به بازارهای منطقه اوراسیا دارند.
در آستانه برگزاری چهارمین نمایشگاه اوراسیا، حمیدرضا صالحی، رئیس کنفدراسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران، با تشریح ابعاد توافقنامه تجاری ایران و اوراسیا، از فرصتهای کمنظیر این توافق برای توسعه صادرات غیرنفتی بهویژه در بخش انرژی خبر داد.
صالحی با اشاره به اینکه ۶۲ درصد صادرات غیرنفتی ایران مربوط به حوزه انرژی است، تأکید کرد: این توافقنامه بستر مناسبی برای فعالسازی ظرفیتهای صادراتی بخش خصوصی فراهم میکند و لازم است دولت و بخش خصوصی با برنامهریزی مشترک، از فرصت چهارمین نمایشگاه اوراسیا برای افزایش صادرات بهرهبرداری کنند.
وی با اشاره به حذف تعرفههای گمرکی در چارچوب این توافق و معافیت مالیات بر ارزش افزوده برای صادرات، افزود: این شرایط باعث میشود کالاهای ایرانی، بهویژه در حوزه انرژی، با قدرت رقابتی بالاتر نسبت به رقبایی مانند ترکیه در بازار اوراسیا حضور یابند.
رئیس کنفدراسیون انرژی با تأکید بر لزوم نقشآفرینی جدی بخش خصوصی تصریح کرد: این توافقنامه نباید صرفاً در سطح دولتی باقی بماند. بخش خصوصی باید بهعنوان موتور محرک همکاریها وارد عمل شود. در همین راستا، پیشنهاد میشود تفاهمنامهای میان سازمان توسعه تجارت و کنفدراسیون انرژی برای تعیین اهداف کمی و کیفی صادرات به کشورهای اوراسیا منعقد شود.
صالحی با اشاره به نمونههای موفق همکاریهای انرژی ایران با کشورهای عضو اوراسیا، از جمله تبادل گاز و برق با ارمنستان و همکاریهای نفت و گاز با قزاقستان، گفت: با اتکا به زیرساختهای موجود و روابط تاریخی، میتوان دامنه همکاریها را در حوزه صادرات محصولات، خدمات فنی و اجرای پروژههای انرژی گسترش داد. نمایشگاه اوراسیا فرصت مناسبی برای معرفی توانمندیهای بخش خصوصی ایران در این حوزه است.
وی همچنین با اشاره به ظرفیت صادرات محصولاتی نظیر پنلهای خورشیدی، تجهیزات صنعت نفت و گاز، کابل و ترانس برق و اجرای پروژههای زیرساختی، تأکید کرد: با هماهنگی دولت و بخش خصوصی و بهرهگیری از مشوقهای صادراتی، میتوان سهم ایران در بازار انرژی اوراسیا را بهطور قابل توجهی افزایش داد.
سهم ۱۵ میلیارد دلاری پتروشیمی از صادرات غیرنفتی
رئیس فدراسیون انرژی و صادرات وابسته ایران پیشتر نیز در نشستی با اصحاب رسانه اعلام کرده بود: این فدراسیون متشکل از ۲۳ تشکل بزرگ صادراتی در حوزههای نفت، گاز، پتروشیمی، برق، مخابرات، احداث، ساختمان و انرژیهای تجدیدپذیر است که در مجموع ۶۵ تا ۷۰ درصد صادرات غیرنفتی کشور را در اختیار دارند.
به گفته صالحی، صنعت پتروشیمی با حدود ۱۵ میلیارد دلار صادرات، بزرگترین بخش صادرات غیرنفتی کشور محسوب میشود و پس از آن، حوزههایی مانند برق، احداث و زیرساخت، نفت و گاز و انرژیهای نو نقش مهمی در صادرات ایفا میکنند. وی سیاست پیمانسپاری ارزی و نحوه بازگشت ارز را از مهمترین موانع توسعه صادرات دانست و تأکید کرد: چندنرخی بودن ارز و سازوکارهایی مانند اتاقهای مبادله، زمینه ایجاد رانت و از دست رفتن فرصتهای صادراتی را فراهم کرده است.
گفتنی است چهارمین نمایشگاه اوراسیا از ۱۲ تا ۱۵ بهمنماه در محل نمایشگاههای بینالمللی تهران برگزار میشود. این رویداد میتواند بستری مناسب برای حضور فعال شرکتهای ایرانی در بازار ۱۸۰ میلیون نفری کشورهای عضو اتحادیه اقتصادی اوراسیا فراهم کند.